Średnio wtajemniczony koneser sztuki spyta kim jest Julian Fałat? Przede wszystkim kojarzony jest ze scenami polowań, zwłaszcza rozgrywających się w zimowym pejzażu. Jemu współcześni podziwiali tą sztukę - Fałat potrafił oddać śnieg w słońcu, śnieg o zachodzie słońca. Kolory śniegu, jak udowodnił, mogą przybierać wszelkie kolory od bieli, przez żółcie, błękity, na fiolecie skończywszy.
  Malarz kojarzony może być także ze swoich akwarel - jest to sztuka, którą opanował do perfekcji. Niektóre z jego dzieł niemal do złudzenia przypominają te, malowane farbami olejnymi. Jedna z anegdot na temat artysty głosi, że ten, pochodząc z biednego domu, wybrał akwarele właśnie dlatego, że były tanie.
  Julian Fałat urodził się 30 lipca 1853 roku w Tuligłowach niedaleko Lwowa. Był synem Kazimierza Fałata - wiejskiego organisty. W wieku 11 lat został wysłany do gimnazjum w Przemyślu, wkrótce trafił do Krakowa do Szkoły Sztuk Pięknych pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza. W 1872 roku Fałat wyjechał do Odessy, gdzie został zauważony przez architekta Feliksa Gąsiorowskiego. Dzięki namowie Gąsiorowskiego i szczęśliwemu splotowi wydarzeń Fałat trafił na krótko do Zurychu, Monachium, po czym powrócił do Zurychu, gdzi syn Feliksa Gąsiorowskiego, Leon zwrócił się z propozycją posady rysownika prz budowie linii kolejowej koło Zurychu.
  W 1877 roku artysta wrócił do Monachium, tym razem nie na politechnikę, lecz na Akademię Sztuk Pięknych. Kolejne lata spędził w podróży. W 1882 roku przybył do Warszawy, gdzie otrzymał posadę rysownika w 'Tygodniku' Ilustrowanym', 'Tygodniku Powszechnym' i 'Kłosach'. Pobyt w Warszawie zapewniał stabilizację finansową oraz cenne znajomości.
  W relacjach osób znających Fałata panowała opinia człowieka uprzejmego, przystępnego, spontanicznego. Być może owa spontaniczność zadecydowała, że otrzymawszy propozycję od Edwarta Simmlera podróży dookoła świata, szybko się zdecydował. Przyjaciele podróżowali przez Marsylię, Port-Said, Cejlon, Singapur, Jokohamę, San Francisco, Nowy Jork, Monachium. Podróż częściowo kształtowała gusta Fałata, zainteresował się szczególnie sztuką Japonii.
  Istotnym dla malarza stał się pobyt w Nieświeżu. Dzięki pracy w 'Tygodniku Powszechnym' dowiedział sie o pobycie Wilhelma Pruskiego, zaproponował utrwalanie scen polowań na płótnie. Przyszłemu cesarzowi widocznie podobały się malowidła Fałata, skoro zaproponował artyście pracę na swoim dworze. Pobyt w Berlinie był dla Fałata owocny, w 1893 roku stał się członkiem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Pobyt w Berlinie miał zaowocować stworzeniem największego malowidła czyli modnej wówczas panoramy. Do pracy zaprosił znanego już z 'Panoramy Racławickiej' Wojciecha Kossaka. Współpraca była dość trudna, na domiar dzieło Berlińskie, czyli 'Przejście Wielkiej Armii przez Berezynę w 1812 r.' przed wystawieniem pocięto i sprzedano jako szereg niezależnych obrazów.
W 1895 roku artysta otrzymał posadę dyrektora Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Tutaj cenny okazał się jego zmysł organizacyjny, doprowadził do przemianowania Szkoły w Akademię Sztuk Pięknych. Stanowisko to utrzymywał przez 15 lat. W tym czasie przez mury Uczelni przeszli najwybitniejsi artyści: Leon Wyczółkowski, Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Jan Stanisławski.
  Po przejściu na emeryturę w 1910 roku malarz zamieszkał w Bystrej. Bystra stała się zresztą jedną z najczęściej malowanych miejscowości - niemal zawsze w zimowej aurze. tutaj, z wyjątkiej krótkiego pobytu w Toruniu, mieszkał do końca życia. Zmarł 9 lipca 1919 roku w swoim domu w Bystrej. Dzisiaj w tymże doku znajduje się muzeum poświęcone temu artyście.
  Na koniec warto wspomnieć o ciekawym życiu rodzinnym. Mając 47 lat ożenił się z Marią Luizą Comello, z którą miał trójkę dzieci. Przeżył z żoną 17 lat. Małżeństwo nie należało do udanych.   W Sukiennicach znajduje się jeden obraz "Polowanie na łosia". Jego późniejsze dzieła znajdują się w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego przy al. 3 Maja. Oprócz Krakowa obrazy Fałata można zobaczyć w kilku muzeach w Polsce, najwięcej w Muzeum Okręgowym w Bielsku-Białej oraz Muzeum Narodowym w Warszawie.

  Literatura:

  Dorota Dzierżanowska, Fałat, Warszawa 2006